.
พระปรุหนัง พระสายเหนียวแห่งเมืองกรุงเก่า
.
พระเครื่อง วัตถุมงคล ของขลัง อีกชนิดหนึ่งที่มีเอกลักษณ์เด่นเฉพาะตัว เป็นประติมากรรมพระเครื่องศิลปะที่สำคัญทรงคุณค่าในยุคต้นกรุงศรีอยุธยา โดยเฉพาะศิลปะอยุธยาบริสุทธิ์ เช่น พระขุนแผนเคลือบ, พระขุนแผนใบพุทรา, พระวัดตะไกร, พระซุ้มไข่ปลา และพระเครื่องพิมพ์ปรุหนัง โดย พระปรุหนัง จัดเป็นพระเนื้อชินอันดับหนึ่งของจังหวัดพระนครศรีอยุธยา และถือว่าเป็นพระสายเหนียวแห่งเมืองกรุงเก่า ที่จัดว่าเป็นของขลังของดีวิเศษสุดที่เป็น 1 ใน 5 พระเครื่องที่ ขุนพันธ์ มือปราบจอมขมังเวท (พลตำรวจตรี ขุนพันธรักษ์ราชเดช) อัญเชิญขึ้นคอ
.
.
.
ตำนานการค้นพบ
วัดมหาธาตุ สร้างขึ้นในสมัยอยุธยาตอนต้น วัดตั้งอยู่ภายในกำแพงเมืองด้านหน้าพระราชวัง เป็นแหล่งขุดค้นพบครั้งแรก พระกรุวัดมหาธาตุ ที่พบเป็นจำนวนมากนั้นมีหลายพิมพ์ ซึ่งเป็นพระเนื้อชินเงินทั้งสิ้น เช่น พระนาคปรก กรุพะงั่ว, พระอู่ทองคางเครา, พระอู่ทองพิมพ์ต่างๆ, พระขุนแผนใบพุทรา, พระซุ้มประภามณฑล และ พระปรุหนัง ต่อมาได้มีผู้ขุดพบที่ วัดพุทไธศวรรย์, วัดราชบูรณะ, วัดประสาท และอีกหลาย ๆ วัด
.
.
พุทธลักษณ์
.
พระปรุหนัง ถือว่าเป็นพระในสายศิลปะอยุธยาบริสุทธิ์ พุทธศิลป์อันละเอียดอ่อน อลังการ และงดงามยิ่ง ถือเป็นพระเครื่องประเภทประณีตศิลป์ เอกลักษณ์ของพระปรุหนัง จะเป็นพระที่สร้าง มีสาวกอยู่ซ้ายและขวา เป็นพระที่ค่อนข้างจะใหญ่ มีทั้งทำเป็นฉลุทั้งองค์ ครึ่งองค์ และทำตันทั้งองค์
พุทธลักษณะ พระปรุหนัง พิมพ์บัวเบ็ดองค์พระประนั่งปางมารวิชัย บนฐานสองชั้น บนปลายฐานด้านบนทั้งสองข้างมีโค้งกนกเล็กๆ ประดับอยู่ และในฐานแต่ละชั้นมีลายโค้งงอแบบเบ็ดตกปลาเรียงแถวตามแนวนอน แถวบนและแถวล่าง รูปเบ็ด จะเรียงโค้งงอสลับตรงข้ามกันจึงเป็นที่มาของชื่อ พิมพ์บัวเบ็ด องค์พระประทับนั่งอยู่ในซุ้มเสมา เหนือซุ้มเสมาประดับลวดลายคล้ายกิ่งไม้รวม 6 กิ่ง ข้างละ 3 กิ่งแต่ละด้านมีกิ่งเล็กที่มีลายใบไม้ 2 กิ่ง และกิ่งใหญ่ 1 กิ่ง ที่ไม่มีลวดลายใบไม้ เอกลักษณ์ของพระปรุหนัง ตรงกลางเป็นรูปพระพุทธเจ้า โดยมีพระสาวกยืนพนมมืออยู่ซ้ายและขวา ที่เศียรพระสาวกทั้ง 2มีลวดลายรอบเศียรโค้งมนขึ้นมาเชื่อมติดกับลวดลายกิ่งไม้ด้านบน
.
พระปรุหนัง มีขนาดค่อนข้างใหญ่ ตัดกรอบสี่เหลี่ยม ฐานกว้างประมาณ 4.5 ซม. สูงประมาณ 5 ซม. ด้านหลังขององค์พระแบนเรียบทั้งหมด ไม่มีลายผ้า หรือลายอื่นใด องค์พระมีผิวปรอทปกคลุมทั่วทั้งองค์ บางองค์จะปิดทองเดิมมาจากกรุ บางองค์จะมีชาดแดงเก่า
ที่เรียกว่า “ปรุหนัง” เพราะลักษณะพิมพ์ทรงองค์พระที่ช่างเทหล่อเนื้อพระเป็นแบบบาง เพื่อที่จะสามารถนำองค์พระที่ได้นำมาเจาะฉลุทะลุโปร่ง สร้างมีลวดลายแบบองค์พระทรงเครื่อง หากจะเปรียบก็คล้าย หนังใหญ่ หรือ หนังตะลุง การแสดงมหรสพพื้นบ้านไทย ที่ใช้แผ่นหนังวัวนำมาเจาะเป็นรูปตัวละคร ใช้วิธีเชิดในการแสดง ซึ่งจัดว่าศิลปะพระปรุหนังนั้นได้แสดงให้เห็นถึงฝีมือที่ยอดเยี่ยมของช่างอยุธยาเลยทีเดียว
แต่ก็มีที่พบ พระปรุหนังบางองค์ ที่เทหล่อหนากว่าพระทั่วไป เป็นพระองค์ตันไม่เจาะฉลุลวดลาย ซึ่งจัดเป็นพระเนื้อชินเงินอันดับหนึ่งของเมืองพระนครศรีอยุธยา พระปรุหนัง มีหลายพิมพ์ อาทิ พิมพ์บัวเบ็ด, พิมพ์บัวก้างปลา, พิมพ์ปรุหนังเดี่ยว,พิมพ์ปรุหนังลีลา ฯลฯ แต่พิมพ์ที่นิยมสุด คือ พิมพ์บัวเบ็ด เพราะมีความสวยงามมาก
.
.
พุทธคุณ
.
พระปรุหนัง พระสายเหนียวแห่งเมืองกรุงเก่า เป็นที่ยอมรับกันว่า ยอดเยี่ยมทางด้าน แคล้วคลาด คงกระพันชาตรี โดยพระเครื่องชุดนี้จัดสร้างขึ้นเพื่อให้เหล่าวีรชนนักรบไทยไว้ใช้ปกป้องคุ้มครองแผ่นดิน ในยุคศึกสงคราม
.
.
.
ขอบคุณข้อมูลและภาพจาก…
.
.
Th.wikipedia.org
Pinterest.com
FB : โทน บางแค FC
instagram.com/ t amulet
banpra-lakroy.99wat.com/
asianculturesmuseum.org/วัดมหาธาตุ-อยุธยา/
thaprachan.com / ท่าพระจันทร์ดอทคอม
samakomphra.com/สมาคมผู้นิยมพระเครื่องพระบูชาไทย
FB : สมาคมนักสะสมพระกรุ พระเก่าและผู้ค้าวัตถุโบราณแห่งประเทศไทย
